COACHING – STREFA WIEDZY

Spis treści

COACHING

W tym miejscu znajdziesz najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi dotyczących coachingu jako jednej z metod rozwojowych.

COACHING A SZKOLENIE

W jakich sytuacjach kierować się do coacha a w jakich do szkoleniowcaczyli skąd mam wiedzieć kiedy i do kogo się udać?

Pomysł pojawia się zazwyczaj gdy napotykasz sytuację, która wymaga od Ciebie czegoś nowego: umiejętności, wiedzy, motywacji lub zmiany nastawienia. To może być nowa rola, zadanie bądź nowe wymagania.

Swoje kroki ku szkoleniu skieruj jeśli Twoją potrzebą jest zdobycie sprawdzonej/eksperckiej wiedzy, dodatkowej inspiracji oraz okazji do (zazwyczaj wstępnego) przećwiczenia nowych umiejętności.

Coaching skoncentruje się na wszystkim co jest Ci potrzebne do osiągnięcia przez Ciebie zamierzonego celu/efektu – zbudowaniu motywacji, do-określeniu celu, stworzeniu planu, praktycznym wdrożeniu i zastosowaniu całej posiadanej przez Ciebie wiedzy, umiejętności i doświadczeń oraz poszukiwanie potrzebnej wiedzy etc. oraz jej źródeł.

Czego się spodziewać z udziału w coachingu i szkoleniu – czyli skąd mam wiedzieć w czym uczestniczę?

Uczestnicząc w szkoleniu możesz się spodziewać połączenia wykładu, prezentacji dotyczącej fragmentu wiedzy oraz ćwiczenia jej stosowania. Na szkoleniu spotkasz zazwyczaj inne osoby zainteresowane tym samym zagadnieniem, z którymi będziesz miał okazję wspólnie uczyć się poprzez dyskusje, ćwiczenia i wymianę doświadczeń. Szkolenie będzie zazwyczaj prowadzone przez trenerów posiadających ekspercką wiedzę w dziedzinie, której ono dotyczy.

Współpracując z coachem możesz się spodziewać wiele współpracy – m.in. współdefiniowania sytuacji obecnej, Twoich celów, możliwych do podjęcia działań, przygotowania do wdrożenia , mobilizowania, promowania działania oraz analizy rezultatów podjętych działań. Wspólnie z coachem będziecie poszukiwać źródeł możliwości, opcji, wiedzy, ale również „ograniczeń”.

Co charakteryzuje coacha i trenera – czyli na co mogę liczyć ze strony profesjonalisty?            

Od szkoleniowca spodziewać się możesz wiedzy eksperckiej w dziedzinie, której dotyczy szkolenie, udzielania praktycznych wskazówek i gotowych rozwiązań. Trener dba o atmosferę sprzyjającą uczeniu się, ma za zadanie sprawnie przeprowadzać ćwiczenia praktyczne i odnosić treści szkolenia do potrzeb uczestników. Pilnuje on także, aby szkolenie osiągnęło swój cel. Szkolenie zapozna cię z wiedzą oraz istniejącymi sposobami i technikami działania pozwalającymi na uzyskanie wymaganego poziomu jakości pracy.

Coach przedkłada partnerskie współtworzenie nad doradzanie i dawanie gotowych rozwiązań. Wspólnie z coachem wypracowujesz rozwiązania odpowiadające Twoim osobistym potrzebom. Coach głównie zadaje pytania, uważnie słucha i dzielił się swoimi obserwacjami.

Czym jest szkolenie?

Szkolenie to działanie przeprowadzane w krótkim, dokładnie określonym czasie, – zazwyczaj trwającym jednorazowo 1 do 5 dni – którego celem jest dostarczanie wiedzy i/ lub ćwiczenie umiejętności i/ lub zmiana postaw. Trener jest ekspertem w dziedzinie i w czasie szkolenia stymuluje proces uczenia się w dużej mierze poprzez zasilanie go treścią. Szkolenie jest ukierunkowane, pracuje nad konkretnie wyodrębnionym obszarem, oddziaływuje na poziomie zachowań przydatnych w konkretnym środowisku. Z założenia trener ma ograniczone możliwości towarzyszenia uczestnikom szkolenia we wdrażaniu umiejętności na stanowisku pracy.

Co łączy coaching i szkolenie?

Cechą wspólną coachingu i szkolenia jest motywowanie do zmiany i wspieranie rozwoju umiejętności. Jedna i druga metoda wykorzystuje zadawanie pytań i słuchanie.

Czym się różni coaching od szkolenia?

Coaching w odróżnieniu od szkolenia za cel stawia sobie osiąganie konkretnych celów na stanowisku pracy/ w życiu Klienta. Coach towarzyszy Klientowi w przechodzeniu do działania i wdrażania. Klient jest ekspertem w dziedzinie swojego życia, coach stymuluje proces odkrywania zasobów Klienta i uczenia się. Z tego względu w procesie coachingu szczególną rolę odgrywa osobista odpowiedzialność klienta oraz jego osobiste zaangażowanie.

W ramach coachingu  jest możliwość pracy nad tym wszystkimi czynnikami wpływającymi na realizację założonego celu n.p. motywacją, wartościami, środowiskiem, organizacją pracy, równowagą pomiędzy życiem osobistym i zawodowym.

Komu dedykowany jest coaching?

Coaching powstał jako metoda pracy z jednostkami i jest tez stosowany w pracy z grupami. Szkolenia dedykowane są przede wszystkim grupom, a specyficznych okolicznościach przeprowadzane są szkolenia indywidualne.

Coaching definicja

COACHING A PSYCHOTERAPIA

W jakich sytuacjach kierować się do coacha w jakich do psychoterapeuty – czyli skąd mam wiedzieć kiedy i do kogo się udać?

Kiedy czujesz, że jest Ci samemu ze sobą lub z innymi po prostu źle, masz wrażenie, że Twoje życie rozsypuje Ci się w rękach, a Twoi bliscy cierpią z powodu Twojego zachowania bądź Twojego stanu, ale nie potrafią Ci pomóc, zazwyczaj udajesz się do psychoterapeuty. Jeśli czujesz się samotny i nieakceptowany, nie radzisz sobie w relacjach międzyludzkich i cierpisz z tego powodu. Jeśli ranisz bądź czujesz się zraniony albo odrzucony, terapia indywidualna lub grupowa będzie dobrym pomysłem. Jeśli przeżyłeś traumatyczne wydarzenie, wypadek, straciłeś kogoś bliskiego i choć czas mija te wydarzenia nie bledną w Twojej pamięci, dobrze jest poszukać wsparcia u psychoterapeuty. Również wtedy, gdy pojawiają się u ciebie jakieś objawy somatyczne (bóle głowy, pleców, napięcie, kłopoty z trawieniem, bezsenność itp.), a lekarze nie potrafią znaleźć ich przyczyny.

Jeżeli straciłeś nadzieję, że cokolwiek możesz zmienić w swoim życiu i uważasz, że nie spotka Cię już nic dobrego, dobrze jest poszukać wsparcia i odnaleźć motywację do działania u psychoterapeuty.

Coaching może być następnym etapem, gdy już zyskasz przekonanie, że masz wpływ na swoje życie i – w twoim poczuciu – na co dzień funkcjonujesz wystarczająco dobrze w relacjach międzyludzkich, zdajesz sobie też sprawę, że jest wiele rzeczy, które chciałbyś zmienić. Teraz, gdy już odzyskałeś siły i nadzieję i wiesz, że ta zmiana jest możliwa, potrzebujesz planu gry. Swojego własnego planu gry do projektu, którym jest Twoje własne życie. Potrzebujesz wsparcia i spojrzenia z zewnątrz w wyznaczaniu swoich celów, przyjrzeniu się swoim strategiom działania, poszukania życiowej misji i wprowadzeniu zmian w życie. Praca taka może również dotyczyć relacji, ale odbywa się dużo dynamiczniej i zakłada, że to Ty masz największy wpływ na to, co się dzieje i możesz to czynnie zmieniać. Słowo odpowiedzialność i wpływ znacznie zyskują na ważności.

Czego spodziewać się pracując z coachem i psychoterapeutą – czyli skąd mam wiedzieć w czym uczestniczę?

Podejmując współpracę z psychoterapeutą raczej nie możesz się spodziewać gotowych odpowiedzi i recept na swoje problemy. Psychoterapeuta nie będzie Cię również oceniał ani dawał „złotych rad”. Możesz za to oczekiwać profesjonalnego wsparcia w Twoim procesie stawania się bardziej świadomym siebie, pełniejszym rozumieniu siebie – odkrywać swoją indywidualność oraz powody Twoich zachowań, przeżyć i sposobów myślenia (często tworzących problemy). Pełniejsze rozumienie siebie pomoże Ci zapobiegać stanom cierpienia, rozwijać  zdrowe funkcjonowanie i kreować swoje życie w sposób bardziej satysfakcjonujący. Psychoterapeuta, rozumiejąc mechanizmy funkcjonowania człowieka, może zwracać uwagę na istotne aspekty Twoich działań, relacji, stylu życia itp., których Ty nie dostrzegasz.

W zależności od „szkoły” psychoterapii, terapeuta dostarcza również pewnych metod, ćwiczeń i zadań do wykonania w czasie sesji, a niekiedy także między sesjami.

W wielu szkołach psychoterapii, terapeuta  pomaga Ci przyjrzeć się przeszłości, zrozumieć skąd się pojawiły zaburzenia w funkcjonowaniu, przeżyć w sposób świadomy z perspektywy osoby dorosłej i mającej wpływ, trudne sytuacje z przeszłości, oraz wybaczyć zarówno sobie jak i innym. Psychoterapeuta będzie również wymagał regularności spotkań, która w tym przypadku jest bardzo istotna – z reguły co najmniej raz w tygodniu, czasami nawet dwa lub więcej. Wyjaśni Ci również, że terapia – zależnie od „materiału”, nad którym pracujecie – może mieć charakter krótkoterminowy (zwykle od kilku spotkań do ok. 3 miesięcy, a w podejściu psychoanalitycznym do 1 roku), ale może też trwać dwa lata, a nawet dłużej. Możesz także oczekiwać, aby Twój psychoterapeuta podlegał superwizji. Współpracując z coachem możesz się spodziewać  – m.in. współdefiniowania sytuacji obecnej, Twoich celów, możliwych do podjęcia działań, planów oraz analizy rezultatów podjętych działań. Możesz spodziewać się współpracy, w której coach nie występuje w roli eksperta, nie doradza Ci, ale jest Twoim partnerem. Coach zadaje pytania, uważnie słucha i dzielił się  swoimi spostrzeżeniami. Wspólnie z coachem poszukujecie źródeł możliwości, opcji, wiedzy, ale „również ograniczeń”. W większości przypadków po sesji dostaniesz zadania do wykonania, sam też będziesz wyznaczał sobie działania do podjęcia. Będziecie spotykać się (lub odbywać sesje telefonicznie) raz na tydzień lub rzadziej – w zależności od szkoły coachingu oraz od Twoich preferencji i możliwości organizacyjnych. Coaching może mieć charakter długoterminowy – zazwyczaj co najmniej 6 miesięcy lub interwencyjny (nawet 1 albo kilka sesji).

Czy jest psychoterapia?

Psychoterapia jest całościowym, celowym i zaplanowanym oddziaływaniem stosowanym w leczeniu zaburzeń psychospołecznych i psychosomatycznych oraz stanów cierpienia przy pomocy metod psychologicznych. Jej zadaniem jest także promowanie zdrowia, rozumianego „nie tylko jako brak choroby, ale jako całkowity fizyczny, psychiczny i społeczny dobrostan ludzi” (WHO).

Psychoterapia stanowi odrębną profesję, wymagającą specjalistycznego szkolenia podyplomowego, które oprócz warsztatów, seminariów, studiowania teorii, obejmuje wiele elementów praktycznych, jak staże kliniczne, superwizje, tzw. „doświadczenie własne”, które w większości podejść jest rozumiane jako własna psychoterapia itd.

Co łączy coaching i psychoterapię?

Cechą wspólną coachingu i psychoterapii jest fakt, że nie możesz się spodziewać gotowych odpowiedzi i recept oraz że jako cel wyznaczają sobie one poprawę funkcjonowania danej osoby, co dokonuje się poprzez wzrost samoświadomości i zmianę zachowań.

Czym różni się coaching od psychoterapii?

Coaching koncentruje się na pracy z osobami, które poszukują wsparcia w zwiększeniu ich efektywności, realizacji  celów oraz rozwoju w dziedzinie zawodowej i osobistej. Natomiast psychoterapia skupia się na leczeniu zaburzeń, uwalnianiu od cierpienia, uzyskiwaniu poprawyfunkcjonowania w codziennym życiu i w relacjach, lepszym radzeniu sobie z emocjami etc.

COACHING A PORADNICTWO PSYCHOLOGICZNE

W jakich sytuacjach korzystać z poradnictwa psychologicznegoczyli skąd mam wiedzieć kiedy i do kogo się udać?

Jeśli rozmowy z twoimi przyjaciółmi, partnerem, koleżankami czy kolegami z pracy nie pomogły Ci w zrozumieniu, na czym polegają twoje problemy (np. kryzys małżeński, tzw. „kłopoty z dziećmi”, brak poczucia sensu w tym, co robisz, trudności w relacjach z płcią odmienną, poczucie samotności itp.), ani nie dostarczyły Ci pomysłów na temat tego, jak je rozwiązać, a przy tym nie jesteś pewien, czy psychoterapia byłaby w tym przypadku odpowiednią metodą, to może oznaczać, że potrzebujesz rozmowy z psychologiem. Korzystanie z poradnictwa psychologicznego wcale nie oznacza, że jest z Tobą coś „nie w porządku”. Wręcz przeciwnie, gotowość do czerpania z takiej pomocy świadczy o Twojej samoświadomości i umiejętności korzystania ze wsparcia zewnętrznego. To dobry znak.

Korzystając z poradnictwa psychologicznego – podobnie jak w przypadku psychoterapii – nie dostaniesz gotowych rozwiązań. Dlatego nazwy „poradnictwo” nie należy traktować dosłownie. Za to możesz oczekiwać profesjonalnego wsparcia w pełniejszym zrozumieniu swojej obecnej sytuacji oraz charakteru Twoich problemów. Możesz także liczyć na wyjaśnienie Ci, po jakie formy terapii i rozwoju możesz sięgnąć w celu poprawy swojej sytuacji, jeśli będzie ona tego wymagała.

Czego się spodziewać pracując z coachem, psychologiem udzielającym poradnictwa, a czego z psychoterapeutą?

O ile coach skupia się na Twoich celach i pomaga Ci znajdować sposoby ich realizacji oraz stawać się w tym zakresie coraz skuteczniejszym, to osoba prowadząca poradnictwo psychologiczne przede wszystkim analizuje Twoją obecną sytuację i stara się zrozumieć charakter Twoich problemów. A także wskaże Ci dalsze możliwe sposoby pracy nad ich rozwiązaniem. Zaproponuje Ci raczej wsparcie krótkoterminowe, czasem wystarcza nawet jedno spotkanie. Natomiast psychoterapeuta zaproponuje Ci współpracę, jeśli trzeba, to także bardziej długoterminową, która pomoże Ci odkryć źródła Twojego cierpienia oraz sposoby radzenia sobie z nim. Będzie Cię wspierać w stawaniu się coraz bardziej świadomym Twojego wpływu na własne samopoczucie, emocje, decyzje, reakcje, jakość Twoich relacji z innymi i inne aspekty funkcjonowania.

Czym jest poradnictwo psychologiczne?

Poradnictwo psychologiczne – pomoc polegająca głównie na rozmowach, które mają na celu wyjaśnienie natury problemów zgłaszanych przez klientów, odnalezienie właściwych kierunków poszukiwania ich rozwiązań (lub przedstawienie klientowi zestawu takich możliwych rozwiązań do jego samodzielnego wyboru), rozwikłania kryzysów i konfliktów interpersonalnych, podjęcie właściwych decyzji, wyborów, stylu życia itp.

Skutkiem jest uwolnienie się od ograniczających sposobów rozumienia siebie, swoich problemów i reagowania na nie oraz zwiększenie psychologicznego dobrostanu klienta i jego efektywniejsze funkcjonowanie w życiu.

Oprócz rozmowy, poradnictwo psychologiczne okazjonalnie wykorzystuje inne metody, przede wszystkim wymagające samodzielnego wykonania przez klienta (zadania domowe, podjęcie konkretnych działań i wprowadzenie konkretnych zmian w wybranym obszarze życia itp.). Z reguły poradnictwo tego rodzaju ma charakter krótkoterminowy.

Co łączy poradnictwo psychologiczne i coaching?

Cechą wspólną coachingu i poradnictwa psychologicznego jest wsparcie, jakie uzyskujesz w odniesieniu do konkretnego, wybranego przez ciebie tematu i raczej krótkoterminowy charakter, szczególnie w porównaniu z psychoterapią.

Czym różni się coaching od poradnictwa psychologicznego?

Różnica polega natomiast na tym, że podczas poradnictwa uzyskujesz ważne informacje, wskazówki i sugestie dotyczące poszukiwania możliwych kierunków rozwiązań. W efekcie często możesz się dowiedzieć, jaką dalszą formę wsparcia czy rozwoju wybrać, do jakich źródeł wiedzy sięgnąć itd. Gdy się tego dowiesz, a tym bardziej gdy podejmiesz konkretne działania w celu poprawy swojej sytuacji, zadanie poradnictwa zostaje spełnione i na tym się ono kończy. W odróżnieniu od poradnictwa psychologicznego jednym z istotnych elementów coachingu jest współpraca w trakcie dokonywanych przez ciebie zmian, wspólne omawianie ich skutków, wyciąganie wniosków, korygowanie na bieżąco działań i poszukiwanie dalszych możliwości. Coach aktywnie i wspierająco towarzyszy ci w procesie zmiany, aż do momentu, gdy założone przez ciebie cele zostaną osiągnięte lub co najmniej rozpoczniesz ich realizację wiedząc, że dalej poradzisz sobie już sam.

COACHING A DORADZTWO

W jakich sytuacjach kierować się do coacha a w jakich do doradcy – czyli skąd mam wiedzieć kiedy i do kogo się udać?

W Twojej pracy lub życiu osobistym zdarza się sytuacja, że potrzebujesz zrobić coś nowego, czego do tej pory nie robiłeś. Decydujesz, że najbardziej efektywnym podejściem do zadania będzie zwrócenie się do osoby, która ma wiedzę, doświadczenie i gotowe rozwiązania dotyczące Twojej sytuacji. Szukasz więc eksperta w danej dziedzinie, który wskaże i/lub dostarczy gotowe warianty rozwiązań.

Decydując się na doradztwo uzyskasz specjalistyczną wiedzę, opinię, diagnozę sytuacji i propozycje planu działań, na bazie której będziesz podejmować decyzje i kolejne kroki.  Warto zwrócić się do doradcy, kiedy widzisz, ze to jest ci najbardziej potrzebne.

Natomiast coaching jest ci potrzebny, jeżeli chcesz samodzielnie dotrzeć do rozwiązań, wypracować je i wdrożyć, bazując na całej posiadanej przez Ciebie wiedzy, umiejętnościach i doświadczeniu. Szukasz więc partnera, który będzie Cię wspierał podczas tego procesu.

Coaching i doradztwo często się uzupełniają. To znaczy, że pracując z coachem możesz dojść do wniosku, że potrzebujesz znaleźć źródło wiedzy eksperckiej i skorzystać z doradztwa do znalezienia odpowiedzi na konkretne pytanie. Kiedy masz rozwiązanie zaproponowane przez eksperta, możesz zwrócić się do coacha, aby znaleźć najlepsze dla Ciebie metody wdrożenia nowego pomysłu.

Czego się spodziewać z pracując z coachem i doradcą – czyli skąd mam wiedzieć w czym uczestniczę? 

Proponowane przez konsultanta rozwiązania, narzędzia i metody pracy są dobierane w oparciu o diagnozę sytuacji dokonaną na podstawie przeprowadzonych analiz, wywiady oraz wiedzę i doświadczenie konsultanta. Efektem doradztwa jest konkretna opinia, opis proponowanych rozwiązań, diagnoza sytuacji. Na jej podstawie Klient samodzielnie podejmuje decyzje, czy proponowane rozwiązania zostaną wdrożone i w jaki sposób: bezpośrednio/pośrednio, całościowo/częściowo w stosunku do wyznaczonego na początku zadania lub projektu. Działania związane z wdrożeniem również mogą być objęte usługą doradztwa.

W konsultingu doradca proponując rozwiązania powinien przedstawić Ci diagnozę sytuacji oraz omówić skutki proponowanych rozwiązań(zarówno pozytywne jak i negatywne). Twoją rolą jest dostarczanie informacji na temat obecnej sytuacji i potrzeb, natomiast za prawidłowość realizacji procesu doradczego oraz za jego efekty jest odpowiedzialny doradca.

Natomiast coach dba, abyś przy jego pomocy odkrył swoje zasoby i wykorzystał je do realizacji postawionego zadania

W konsultingu jako Klient decydujesz  jak osiągnąć wyznaczone cele na podstawie dostarczonych propozycji i wariantów, w coachingu cały czas decydujesz, angażujesz się i jesteś odpowiedzialny za dochodzenie do postawionych celów.

Pojęcie doradztwa obejmuje zarówno wsparcie jednostek jak i organizacji (najczęściej z pojęciem konsultingu kojarzone jest doradztwo organizacyjne). Ze względu na charakter ekspercki, specjalistyczny koncentruje się ono z założenia na wąskim obszarze działania np. doradztwo zawodowe, podatkowe, prawne, procesów biznesowych.

Czas realizacji działań konsultingowych jest ściśle powiązany z zakresem realizacji zadań (przede wszystkim ich złożonością) i stanowi ważny element, od którego może zależeć realizacja postawionego celu. Ramy czasowe są ustalane przy zawieraniu kontraktu i weryfikowane podczas trwania poszczególnych etapów współpracy konsultanta i Klienta.

Co charakteryzuje coacha i doradcę – czyli na co mogę liczyć ze strony profesjonalisty?

Doradca dostarcza wiedzę i umiejętności. Zadaje pytania, uważnie słucha i dzieli się  swoimi spostrzeżeniami, zwłaszcza w fazie diagnozy sytuacji, tak aby proponowane rozwiązania były jak najbardziej optymalne dla zdefiniowanego przez Ciebie obszaru /zadania.

Coach wspiera i stymuluje, zadaje pytania, uważnie słucha i dzieli się  swoimi spostrzeżeniami, jednak działa w oparciu o założenie, że Klient jest zdolny i gotowy do wygenerowania swoich własnych rozwiązań.

Czym jest doradztwo?

Konsulting (doradztwo) jest to działanie lub proces, w którym konsultant – jako ekspert i specjalista w konkretnej dziedzinie – dostarcza Klientowi skuteczne i efektywne warianty rozwiązań dotyczące wskazanego przez Klienta obszaru i dostosowane do jego aktualnych potrzeb.

Efektami doradztwa mogą być konkretna opinia, diagnoza sytuacji, różne wersje rozwiązań oraz pomoc przy ich wdrożeniu.

Co łączy coaching i doradztwo?

Cechą wspólną coachingu i konsultingu jest to, że jako cel wyznaczają sobie poprawę funkcjonowania Klienta poprzez znalezienie nowych rozwiązań.

Czym różni się coaching od doradztwa?

Coaching w odróżnieniu od konsultingu zakłada, że Klient sam wypracowuje rozwiązania dopasowane do swoich potrzeb i wdraża je w trakcie trwania procesu coachingowego.